[ Günlük Yaşamdaki Çocuk Oyunları Arşivi ] çocuk, oyun, oyunlar, eğitim, okul

DELEME ÇALMAK

Şanlıurfa'da deleme çalmak olarak bilinen çocuk oyunu
diğer yörelerde de topaç çevirme adıyla oynanır fakat Şanlıurfa�da oynanan
oyunla diğer yörede oynanan oyun arasında büyük farklılıklar vardır.



Yörelerimizde çalma büyük beceri ve maharet işleyen bir oyundur. Bu oyunu
oynayacak olanlar önce bir deleme ve çalmaya yarayan ip temin etmek zorundadır.
Kavak, dişbudak, dut ve ceviz ağaçlarından yapılanları vardır, ama en kıymetlisi
ceviz ağacından olandır. Deleme Nacar Pazarı'ndan, ipi ise Attar Pazarı'ndan
temin edilir. Bu oyunda kullanılan ip başka bir işte kullanılırsa yine o ipe
delme ipi denir.



Deleme oyunu çok heyecanlı ve zevklidir. Bu oyunda hareketlik ve kıvraklık büyük
rol oynar. Deleme oyunu birkaç pozisyonun bir araya gelmesi ile olur. Bu
pozisyonlar pas kaldırma, atıp çekme yapma, ahıtma yapma ve hurp vurmadır.



A - Atıp çekme: Delemeye ip iyice sarılıp yere paralel olarak delemenin bir daha
oyuncunun eline dönmesidir. Bu zor bir harekettir. Her deleme çalan atıp çekmeyi
yapamaz. Atıp çekmenin bir özelliği de delemeyi fırlatan kişinin eline tekrar
gelmesidir.



B - Ahıtma: Avuç içinde dönen delemenin iple yere kadar çalınır vaziyette atılıp
tekrar avuç içine alınmasıdır. Bu harekette çok zor olan ve deleme çalmasını çok
iyi bilen çocuklar atıp çekme ve ahıtmayı arka arkaya yapar ve diğer çocuklara
oyunu ne kadar iyi bildiğini gösterirler.



C - Hurp Vurma: Yerdeki delemeye başka bir oyuncu tarafından delemenin çalınır
şekilde vurulmasıdır. Çivinin değdiği yere "Hurp işledi" denir.



Deleme oyunun esası hurp oyununa dayanır bu oyunu oynayacak oyuncular toplanır.
Ebeyi belirlemek üzere yerden pas kaldırmaya başlanır. Pası yerden kaldıramayan
ebe olur. (Pas kaldırmak: yerde çalının delemeyi iple yerden eline almak.) Ebe
olunan kişinin delemesi yere çizilen küçük dairenin içine yerleştirilir.
Oyuncular daha önce yeden kaç pas kaldıracaklarını tespit ederler ve herkes
sırayla delemeye ip sararak yerde daire içindeki delemeye hızla vurmaya
çalışırlar. İsabet ettirenin pas kıldırması gerekmez. Vuramayanın daha önce
belirlenen sayıda pas kaldırması gerekir. Kaldıramayan ebe olur ve delemesini
yere yatırır.



Küçük delemeler ip sarılmadan elle çalınabilir buna "çirtikle çalma" denir. Bu
ekseriya ev içinde çalınır.


Çocuk Oyunları